Povlačenje desni

Povlačenje desni je pomeranje ivice gingive, odnosno mekog tkiva ka korenu zuba (odnosno apikalno). Dakle, linija desni se povlači od zuba čime izlažu koren koji se nalazi ispod. Povlačenje gingive je manifestacija uznapredovalog stadijuma parodontopatije. U pitanju je patološki proces koji se odvija u gingivi u toku parodontopatije i uslovljava razvoj degenerativno distrofičnih procesa u ovom tkivu. Najčešće se javlja kao posledica razaranja vezivnog tkiva same gingive. Na ovaj način se povećava klinička kruna zuba. Prvi znak je povećana osetljivost zuba, ili možete primetiti da zub izgleda duže nego inače, a na mestu gde se desni sastaju sa zubima možete osetiti prelaz. Ovaj naizgled uobičajen stomatološki problem ne treba ignorisati.

Povlačenja desni mogu biti lokalizovana, ali mogu biti i generalizovana, kada zahvataju cele desni, a najčešće zahvata prednje zube, sekutiće i očnjake, sa unutrašnje i spoljašnje strane. Ovo povlačenje može biti različitog oblika i veličine. Patološki proces koji se razvija u gingivi u toku parodontopatije uslovljava bitne promene boje gingive, veličine i oblika, konzistencije, kao i površinske strukture gingive. Osnovni uzrok povlačenja desni je upala gingive (desni krvare, crvene su  i uvećane), a na ovu degeneraciju tkiva utiču i drugi faktori, poput anomalija samog mekog tkiva, ali i alveolarne kosti, loše pozicionirani zubi. Gruba upotreba četkice za zube takođe doprinosi ovoj pojavi. Ovo povlačenje desni za posledicu ima i postepeni gubitak koštanog tkiva. Usled taloženja minerala u mekim zubnim naslagama (tzv. zubni plak) nastaje kamenac. To uzrokuje da desni beže od iritacije tako što se povlače, a koštano tkivo tako što se gubi. Usled zapaljenja gingiva gubi svoju karakterističnu svetloružičastu boju i postaje intenzivnije crvena, a epitel gingive postaje tanji i transparentniji, i kroz tako istanjeni epitel gingive prepunjeni venski sudovi krzna gingive transpariraju i gingiva je crvena.

Povlačenje desni je stadijum do kojeg dolazi nakon početnog stadijuma – akutnog zapaljenja desni (upale gingive), kada se patološki proces širi u dublja paradontalna tkiva i razara ih. U pitanju je poodmakli stadijum parodontopatije, do kojeg dolazi ako se upala ne leči.  Povlačenje desni u parodontopatiji se može ispoljiti u dve kliničke forme, i to kao izolovano ili kao generalizovano povlačenje desni (recesija). Desni propadaju, dolazi do njihove dalje destrukcije i povlače se sa svih ili sa većine zuba, dolazi do ogoljenja njihovog korena i zubi deluju izduženo. Tada ne dolazi samo do gubitka mekog tkiva, već i do gubitka koštanog tkiva, koje se vremenom toliko ošteti da se čak i klinički zdravi zubi klimaju i ispadaju, a to je već termalni stadijum parodontopatije. Ovakvo generalizovano povlačenje gingive ne dešava se samo sa spoljašnje strane, već zahvata i celokupno meko tkivo oko zuba. Dakle, ono zahvata gingivu u regiji svih ili skoro svih zuba. Povlačenje desni ne mora da se manifestuje na svim zubima. Nekada se ispoljava na samo jednom ili na nekoliko njih, i to je tzv. izolovano povlačenje desni. U tom slučaju, povlačenje najčešće karakteriše eksponiranje korena sa spoljne strane. Recesija gingive uz ogoljavanje korena zuba se klinički najčešće ispoljava na vestibularnim površinama mandibularnih sekutića i očnjaka, kao i na palatinalnim površinama gornjih prvih molara.

Kao posledica produbljivanja gingivalnog sulkusa nastaje parodontalni džep (patološka tvorevina koja predstavlja patognomonični simptom parodontopatije). S obzirom na to da su parodontalni džepovi patognomonični simptom parodontopatije u diferencijalno dijagnostičkom postupku neophodno je ustanoviti njihovo postojanje, lokalizaciju, tip, odrediti njihovu dubinu i ono što je od posebnog značaja, utvrditi nivo pripojnog epitela.

Uzroci povlačenja desni

Brojni činioci mogu doprineti razvoju i uticati na obim povlačenja desni. U parodontopatiji povlačenje desni i ogoljavanje korena zuba ponekad može biti maskirano inflamiranom edematoznom gingivom (u početnom stadijumu bolesti). U takvih bolesnika po sprovedenoj kauzalnoj terapiji i smirivanju simptoma zapaljenja gingive (eliminaciji edema) gingiva zauzima svoju realnu poziciju, što ima za posledicu eksponiranje korenova zuba.

Desni se mogu povlačiti i zbog malformacije zuba koja se zove okluzalna trauma – ovo je takvo stanje u ustima da pojedini zubi ostvaruju takozvani patološki kontakt, a da ostali zubi nisu u dodiru prilikom zatvaranja usta. Tada dolazi do destrukcije desni i koštanog tkiva. Zubi koji se nalaze ovakom kontaktu trpe veća opterećenja, pa zbog ovog nepravilnog opterećenja dolazi do povređivanja i oštećenja kosti oko ovog zuba. Jedan od uzroka može biti gubitak zuba. Zbog toga što dolazi do naginjanja pojedinih zuba u vilici i njihovog pomeranja, zubi se nepravilno opterećuju. U novonastali prostor „dolaze“ zubi iz suprotne vilice. Ortodontske anomalije zuba su drugi razlog okluzalne traume. U tom slučaju do neravnomernog opterećenja dolazi zbog nepravilnog rasporeda zuba u vilici. Najčešće u ovom slučaju do povlačenja desni i gubitka kosti dolazi sa samo jedne strane. Usled nepristupačnosti određenih delova vilice može doći do otežanog čišćenja usne duplje, što nikako nije dobro.

Povlačenje desni, dakle, može biti prouzrokovano brojnim faktorima, uključujući i starenje. Inflamacija u gingivi je najznačajniji faktor koji doprinosi ovoj pojavi. Uzrok povlačenja desni može biti i loša tehnika pranja zuba (previše tvrda četkica, previše agresivno ili horizontalno pranje zuba, loša oralna higijena). Loša tehnika pranja zuba ima za posledicu oštećenje desni, koje se ispoljava njihovim povlačenjem i pojavom plitkih defekata na korenu. Ukoliko niste sigurni u to koja je tehnika prava, posavetujte se sa stomatologom. Postoji više metoda, a dobra može biti svaka ukoliko se pravilno i redovno primenjuje.

Takođe, povlačenju desni doprinose urođene anomalije gingive. Na primer, pojedine osobe imaju tanku gingivu koja je sklonija povlačenju, posebno ako je ovaj tanak biotip gingive praćen i nekim razvojnim poremećajima potporne kosti. I visoki pripoj frenuluma i plika, uzrokovan poremećajem u razvoju, takođe može uzrokovati povlačenje desni, s obzirom na to da se nalazi u neposrednoj blizini ivice gingive. U toku žvakanja hrane, pranja zuba i sl. preko ovih sluzokožnih nabora prenosi se vuča na gingivu, ivica desni odvaja se od zuba i dolazi do njenog pomeranja. Urođene anomalije alveolarne kosti značajno doprinose pojavi i razvoju recesije gingive, kao i ortodontske anomalije, tipa malpozicije zuba i inklinacije.

Povlačenje desni na oralnim površinama donjih inciziva, kao i vestibularnoj površini prvog maksilarnog moalara zapaža se, naravno, kod osoba sa lošom oralnom higijenom i obiljem supragingivalnog zubnog kamenca u ovoj regiji. Neadekvatni protetski radovi i plombe takođe mogu biti uzrok povlačenja desni (neadekvatni stomatološki radovi, kao što su ispuni sa ekstendiranim rubovima koji pritiskaju desni, neadekvatni rubovi keramičkih krunica, plombe koje štrče, protetski radovi koji su uzrok traumatskog kontakta zuba…). O zdravlju vaših zuba ne treba da brine bilo ko. Naši stomatolozi će moći sa sigurnošću da identifikuju uzrok povlačenja desni i daće vam najbolji savet za lečenje ovog problema uz sprečavanje njegovog pogoršanja. Naše usluge su maksimalno profesionalne, a naš tim stručan. Mi brinemo o tome da vaš osmeh bude zdrav!

Lečenje povlačenja desni

Nakon što desni krenu da se povlače, one se više ne vraćaju. Upravo je zbog toga akcenat stavljen na preventivu i uočavanje i lečenje problema u prvoj fazi. Ako ne lečite ovaj problem, on može imati za posledicu klimave zube koji ili sami ispadaju ili ih stomatolog mora izvaditi. Ne dozvolite da problem postane toliko ozbiljan.

Za povlačenje desni ne postoji lek, ali se povlačenje može zaustaviti, a desni se mogu oporaviti uklanjanjem uzroka povlačenja desni. Neki od načina za to su:

• • uklanjanje traumatskog kontakta selektovanim brušenjem zuba

  • ispravljanje nepravilnog položaja zuba ortodontskom terapijom

  • zamena loše odrađenih protetskih radova

  • hirurška korekcija visoko postavljenog frenuluma i plika

  • pravilno održavanje oralne higijene

  • protetska rehabilitacija

U zavisnosti od toga u kom stepenu je tkivo oštećeno, mogu se razmatrati hirurške intervenicije, odnosno hirurške tehnike prikrivanja ogolićenih korenova zuba. Hirurški pristup se razmatra kada se iscrpe sve ostale nehirurške metode lečenja ili se sprovodi u sprezi sa nehirurškim metodama ako se utvrdi da će korist biti veća. Ove tehnike daju dobre rezultate ukoliko su pravilno indikovane. Postoperativni oporavak je brz i najčešće bez tegoba. One su najčešće bezbolne i vrše se u lokalnoj anesteziji. Naši stručnjaci brinu o tome da ceo hirurški tretman prođe bez komplikacija, a da posthirurški oporavak bude što bezbolniji i brži.

Hirurško lečenje parodontopatije nudi sledeće mogućnosti:

• • slobodni mukogingivalni autotransplantat

  • transplantat vezivnog tkiva gingive

  • pomeranje desni hirurškim putem u vidu režnja (tzv. režanj operacija)

  • transplatacija desni sa druge lokacije u ustima u regiju gde su se desni povukle

  • kombinacija tehnika koje su prethodno navedene, uptreba tz. tunel tehnike, upotreba sintetskih materijala i sl.

Ako se radi o okluzalnoj traumi, i u  ovom slučaju lečenje povlačenja desni mora da počne od otklanjanja uzroka povlačenja: ovo znači da, u zavisnosti od zatečene situacije u usnoj duplji, može se pristupiti bilo brušenju zuba, ispravljanju nepravilnog položaja zuba, promeni loše protetike i vršenju hirurške intervencije radi korigovanja nepravilnosti u mekim tkivima.

Sve okolnosti treba imati u vidu i samo na osnovu sveobuhvatnog sagledavanja stanja obolelog parodoncijuma određivati prognozu bolesti i sudbinu zuba sa većim intenzitetom mobilnosti. Sam stepen ogoljavanja korena zuba (tzv. recesija gingive) nije odlučujući faktor prilikom utvrđivanja prognoze za pojedine zube kod osoba obolelih od parodontopatije. Moguće je da postoji znatno povlačenje gingive, ali da su parodontalni džepovi plitki i da postoji dovoljno očuvanih parodontalnih tkiva, a tada je prognoza povoljna. Prognoza zuba u velikoj meri zavisi i od spremnosti bolesnika da održava adekvatnu oralnu higijenu, kao i od toga da li redovno dolazi na terapiju i na kontrolne preglede.